باران شمال – سابقه بیماری‌های همه‌گیر به دورانی برمی‌گردد که بشر اولین اجتماعات را تشکیل دادو با افزایش جمعیت، شکل‌گیری قانون‌های اولیه و سپس پدید آمدن تمدن، ارتباطات گسترش یافت واین ارتباطات علاوه بر مزایامعایب و تهدیدهای زیادی هم به همراه داشت ازجمله سرایت بیماری‌های عفونی و ویروسی؛ بیماری‌هایی که باوجود ازدیاد نسل‌ها طی قرون مختلف، به‌عنوان عامل کنترل جمعیت و به گونه ای دیگرکمک به حفط محیط زیست در ابعاد مختلف! عمل کرده است.

اختصاصی باران شمال به قلم لیلا ناطقی خبرنگار اجتماعی – رجوعی به تاریخچۀ بیماری‌های همه‌گیر، بر ضرورت بهره‌گیری از عبرت‌ها و همچنین استفاده از تهدیدِ این بیماریها در جهت اصلاح رفتارهای نادرست فردی و جمعی را در فرهنگ جوامع مختلف در پی داشته بلاهای همه گیرفجایع بزرگ و تاثیرات بزرگی رابر جای می گذاردومیتواند زیرساختهای جوامع را ازریشه تکان دهدشیوع بیماری های همه گیر در سطح جهانی چهره واقعی ،نقاط قوت ،ضعف ،زیرساختها وامکانات کشورهارا برملا می کند و ساختار زندگی سیاسی اجتماعی واولویتهای مردم جامعه راآشکار می سازد.

علل عمده این بیماری‌های همه‌گیر هم رعایت نکردن بهداشت فردی و قوانین مربوط به خوراک و تغذیه سالم ،زندگیهای جمعی در مکانهای فاقد بهداشت و امکانات اولیه بهداشتی بوده البته که در برخی موارد سیاستهای جهانی و کنترل جمعیت،کمک به حفظ زمین و جلوگیری از گرم شدن و گسترش گازهای گلخانهای ، کنترلهای بیولوژیک راباانشار بیماری و دستکاریهای ژنتیک دردنیا دنبال کرده است. .

در تاریخ، قحطی و بیماری دو مقولۀ لازم و ملزوم بوده‌اند که پدید آمدن هر یک موجب زایش دیگری شده، تهدید کرونا و گستردگی شیوع آن در سراسر جهان نشان داد نبود اقتدار حکومتها در کنترل و جلوگیری از شیوع ،عدم مدیریت بسیاری از کشورها در مقابله با بیماری همه گیر و ایزولاسیون اجباری، قدرت شیوع بالابیماری، دولتها را دچار یک غافلگیری کرد وملتها نیز با شوخی گرفتن شیوع و قدرت بالای این ویروس انتشار این بیماری را در سطح جهان تسری بخشیدند وبرتعداد قربانیها و مبتلایان ان روز به روز افزایش یافت.

به‌هرحال اگر بخواهیم از بین این‌همه مصیبت، جنبه مثبت و نیمه پر لیوان همه گیری ویروس میکروسکپی کویید۱۹ را دراین برهه زمانی در نظربگیریم ، باید بدانیم که بیماری‌های همه‌گیر به کسانی که می‌توانند مبارزه کنند، تعامل بهتری با نیازهای روز دارند و خود را با شرایط جدید وفق می‌دهند، آسیب زیادی نمی‌رساند.

کاهش چشمگیرفعالیتهای ماشینی ،کارخانه ها و گازهای گلخانه ای،کاهش ترددخودروهای شخصی وترافیکهای بی دلیلی که هیچ قدرتی تاکنون قادر به کنترل ان نبودجنبه مثبت دیگرشیوع این ‌ویروس چند میلی متری در کشورهاو شهرهای شلوغ جهان بوده است تعطیلی عادت دور دور کردن یا به عبارتی گشت و گذارهای بی رویه برخی خانواده ها در خیابانها مراکز خرید کافی شاپها و…از دیگر مزایای خانه نشینی و جلوگیری از شیوع این ویروس بوده است .

در حالی که بسیاری از بنگاههای اقتصادی و مشاغل بیکار شده وضررهای مالی شدید را تجربه کردند اما بسیاری از بنگاهای کوچک وبزرگ درپی شیوع این ویروس جانی تازه گرفتند و رونق صد چندان یافتند بسیاری از مشاغل تعطیل و بسیاری دیگر فعالیت چند برابری را انجام می دهند.تعطیلی وخانه نشینی، برای بسیاری نعمت وبرای عده ای دیگرنغمت بوده است در شرایط بحرانی اقتصاد جهانی تورم ،تحریم و گرانی، بسیاری از خانواده ها قادر به خرید نبودند در کشور ما ایران درست نزدیک به سال نو ویروس کویید ۱۹ مهمان ایران شد درحالی که بسیاری از مشاغل را به رکود کشاند اما برای خانواده هایی که قدرت خرید نداشتند و با شرایط تحریم و بیکاری اوضاع اقتصادی خوبی نداشتند کمک حال همه آنها شد چرا که قدرت خرید پوشاک و مایحتاج شب عید و شرایط مهمانی مهیا نبود و این ویروس کوچک شرمندگی در نزد فرزندان و میهانان را از این خانواده هادر آغازسال نو دور کرد.

محیط زیست کمی در این چند ماه به دور ازهیاهوی رفت آمدها نفسی تازه کشیدآلودگی هوا به شدت کاهش یافت.گازهای گلخانه ای به شدت در روی کره زمین کاهش یافت و شاید حرکتی باشد برای کاهش روند سرعت گرم شدن زمین! بسیاری از ما انسانها در این روزهای قرنطینه و در خانه ماندن دور بودن از عزیزان راهرچند در چند قدمی تجربه کردیم ودر این حال و هوا،پدرها و مادران تنها و فراموش شده را بیشتر درک کردیم و شاید شرم زده ترک عزیزانی شدیم که روزها در خانه تنهایی را به سرکردند این روزها تلنگری شد برای رسیدگی بیشتر به همه عزیزانمان این ویروس کوچک به ما آموخت که خدا اگر بخواهد قدرتمندترین حکومتها ،غولهای صنعتی وپیشرفته ترین علوم هم در مقابل قدرت او و جاندارمیکروسکپی به زانو در می آیند ودرمبارزه و مقابله با این ویروس به زانو درآمده واز خداوند طلب کمک کرده اند.

پژوهشگران ما می توانند با رجوع به اسناد قدیمی و بررسی شیوۀ تعامل فردی و اجتماعی مردم و همچنین نقش حکومت‌ها در کنترل یا اشاعۀ بیماری همه گیر کرونا، به راهکارهای خوبی برای امروز و آینده دست پیدا کنند اهمیت رسانه‌ها در بحران‌هایی این‌چنین، می‌توانند در این روزها برای اصلاح رفتار سنتی و نادرست اجتماعی در ابعادمختلف زندگی مردم نقش خوبی را ایفا کنند چراکه به‌ واقع، تلاش برای ارتقای سطح سلامت جسمی وروانی جامعه، نهادینه کردن فرهنگ پیشگیری و خیلی از مسائل مهم دیگر را می‌توان در همین روزها پیگیری و به ثمر رساند.

شیوع بیماری کرونا معضلات اجتماعی را نیز به هماره داشت که نشان داد ثروتمند و فقیر نمی‌شناسد و همه را به یک‌میزان در خطر قرار می‌دهد، اما طبیعتاً ثروتمندان امکانات بهتری برای عبور از این مشکلات دارند بنابراین با فرهنگ‌سازی خوب در سطح عمومی، می‌توان به‌سلامت از این خطر رست و رها شد.در حال حاضر ترسِ بیهوده بیشتر به ما آسیب می‌زند تا بیماری؛ به همین دلیل لازم است با آگاهی‌رسانی درست، از این تهدید در جهت مثبت و اصلاح رفتارهای نادرست اجتماعی‌ وفردی بهره ببریم و سنت‌های غلط را حذف کنیم.