سدها و رودخانه های مازندران آب رفتند! / سفر اختصاصی وزیر نیرو برای بررسی مسائل آبی استان 

باران شمال: وضعیت نامساعد بارندگی ها در مازندران ادامه دارد و برای پی بردن به عمق فاجعه کافی است یک جستجوی ساده در گوگل درباره خشکسالی مازندران داشته باشید.

شاید برای برخی از مخاطبان ما قدری عجیب باشد اما درست است خشکسالی مازندران موضوعی است که در سال های اخیر بر سر زبان ها افتاده و بارها و بارها درباره آن صحبت شده اما تا اینجای کار فقط در حد صحبت ماند و از عمل خبری نیست.

کاهش معنادار بارندگی های هر ساله، آتش سوزی های پی در پی مراتع و جنگل ها، تغییر کاربری شالیزارها و مزارع کشاورزی، پسرفت آب سدها، کاهش حجم آب رودخانه ها، و… همه گواه درستی این موضوع است.

شاید اگر از همان ابتدا و در دولت های قبل، اقداماتی موثر و زیربنایی صورت می پذیرفت امروز کار به اینجا نمی رسید و تا این حد شاهد آشفتگی اوضاع نبودیم. کلا استاد تعلل کردن و دست روی دست گذاشتن تا بحرانی شدن وضعیت در هر موضوعی هستیم!

نتیجه این تساهل ها آن شد که بحث خشکسالی مازندران هر سال سرعت بیشتری به خود می گیرد و حتی جهشی عمل می کند که اگر راه حلی عاجل برای آن اتخاذ نگردد، جبران آن بسیار دشوار خواهد بود.

خبرهای یکی دو روز اخیر از سفر قریب الوقوع وزیر نیرو به مازندران برای پرداختن به موضوع کم آبی استان حکایت دارد.

گویا حسینی پور استاندار مازندران برای بررسی مسائل و راهکارهای حل تنش آبی و توسعه زیرساخت‌های آب و برق استان به اتفاق مدیران عامل شرکت آب منطقه‌ای و آب فاضلاب، شرکت توزیع برق و برق منطقه‌ای استان، دیداری با وزیر نیرو داشته و از وی قول گرفته برای بررسی میدانی مسائل حوزه‌های مطروحه به مازندران سفر کند.

حسینی پور درباره این دیدار گفته بنا داریم با حمایت‌های وزیر نیرو پروژه‌های شاخص و بزرگی را در صنایع آب و برق در مازندران اجرایی نمائیم.

به نظر می رسد مدیریت ارشد استان، برنامه هایی برای رهایی از این وضعیت یا حداقل کاهش میزان آن داشته باشد که دست چند مدیرکل خود را گرفته و به دیدار وزیر نیرو رفته است.

هرچه که هست باید به درستی و با برنامه از این سفر استقبال کرد و تا حد ممکن از وزیر نیرو برای حل مسائل آبی استان امتیاز و اعتبار گرفت.

شاید در رسانه ها و فضای مجازی از نظرتان گذشته باشد که وضعیت بارندگی استان در سال های اخیر بسیار ضعیف تر شده و به طور جدی کشاورزی و باغداری استان را تهدید می کند‌.

به گونه ای که حدود یکصد هزار هکتار از شالیزارهای مازندران به دلیل بارندگی کم و خشکسالی دچار تنش شدند و در تامین آب شرب مردم استان نیز مشکلاتی جدی وجود دارد. بنابراین علنا می توان گفت زیرساخت‌های آبی مازندران جوابگوی نیازهای شرب و کشاورزی استان نیست.

متاسفانه اکثر بارندگی های استان هم در پاییز و زمستان رخ می دهد که چندان به آب نیاز نیست و در موضوع ذخیره سازی آب هم که کلا مشکل داریم و با کمتر از ۱۰ درصد جزو استان های ضعیف در جمع آوری آب های سطحی هستیم.

طبیعی است که بر اثر کاهش بارندگی ها، سدهای استان نیز در وضعیت نامناسبی از لحاظ میزان ذخیره آب به سر می برند و حتی حجم آب ذخیره شده شان در وضعیت حاد و بحرانی قرار بگیرد.

به نظر می رسد در یکی دو سال اخیر، بدترین خشکسالی مازندران را در نیم قرن اخیر شاهد بودیم و کاهش بارندگی‌ها و افزایش میانگین دمای هوا سبب شده که بسیاری از شاخص‌های مربوط به منابع آبی مازندران با کاهش مواجه شوند.

علاوه بر کاهش شدید آب  سدها، بررسی آماری در سال آبی گذشته رودخانه های دائمی و مهم مازندران نشان می دهد که حجم آبدهی چهار رودخانه نکا رود،  تجن، تالار و هراز نسبت به مدت مشابه آبی گذشته نصف شده است.

به همین دلیل کارشناسان معتقدند که علاوه بر رعایت الگوی مصرف در بخش خانگی، در بخش کشاورزی نیز خودداری از کشت دوم باید بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گیرد.

در این گزارش سعی کردیم چندان روی اعداد و ارقام تمرکز نکنیم و به اصل مساله بپردازیم چرا که ممکن است اعداد این آمارها در ماه های مختلف قدری کم و زیاد شود و دستگاه های مختلف نظرات پیرامونی درباره آمارهای منتشره داشته باشند.

مهم روند کاهشی بارندگی و حرکت مازندران با سرعت زیاد در مسیر خشکسالی است و اینکه باید برای ان راه چاره پیدا کرد.

ای کاش از دهه های گذشته این موضوع درک می شد و راهکارهای موثر ارائه می گردید. اگرچه امروز قدری دیر است ولی باید با اتخاذ راهکارها و تصمیماتی درست و منطبق با نگاه کارشناسی و علمی به فکر خروج از این بحران باشیم که اگر چنین نشود به زودی و طی یکی دو دهه آینده مازندرانی خشک و بی حاصل را شاهد خواهیم بود.