پیشنهاداتی برای رونق گردشگری داخلی و خارجی

باران شمال- صادق صادقی: «طبیعت‌گردی در میانکاله؛ طلسم تاریخی که با تدبیر دولت شکست» عنوان گزارشی است که به تازگی در خبرگزاری رسمی دولت منتشر شد.

در این گزارش به نقل از کاویان مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران آمده است صدور و اخذ مجوز کشوری طبیعت گردی در شبه جزیره میانکاله صورت پذیرفت و از این پس علاقمندان به این نوع جذابیت گردشگری می توانند برای تماشای پرندگان، انارستان و طبیعت به این منطقه بیایند.

ماجرا از سال ۱۳۵۵ آغاز شد. جایی که میانکاله به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست سپهر به کمیته برنامه «انسان و کره» یونسکو معرفی و انتخاب شد. متاسفانه کم توجهی دولت های مختلف پس از وقوع انقلاب اسلامی موجب شد میانکاله نتواند به جایگاه واقعی خود در زیست بوم کشور دست یابد.

۴۵ سال پس از معرفی میانکاله به یونسکو، سرانجام این دولت سیزدهم بود که در ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۰ در هفدهمین سفر استانی خود از تالاب میانکاله بازدید کرد و پس از آشنایی با مشکلات زیست محیطی این منطقه، دستوراتی را برای احیای دوباره این زیستگاه صادر کرد.

تاکید آیت الله رئیسی بر اجرای طرح های زیست محیطی برای حفاظت از تالاب میانکاله، بود و متولیان امر در محیط زیست و استانداری مازندران در صدد تحقق آن بر آمدند.

با پیگیری های انجام شده، دشواری ها و موانع موجود، کاسته گردید و سهولت در اعطای مجوزهای مربوطه و فعالیت های پرنده نگری سرعت گرفت.

تا اینکه سرانجام مجوز کشوری طبیعت گردی در شبه جزیره میانکاله صدور و اخذ شد و انتشار این خبر، دوست‌داران طبیعت و محیط زیست و همچنین بومیان منطقه را به آینده بهتر میانکاله امیدوار نمود.

اما صرفا انتشار این خبر کافی نیست و می طلبد که به مسائل دیگر و ابعاد مختلف آن توجه شود. چرا که متاسفانه در برخی از سال ها شاهد تغییر و تخریب برخی مناطق زیستگاه میانکاله بودیم که منجر به وقوع مسائلی چون بیماری یا مرگ دست جمعی پرندگان شده و این گونه سوء مدیریت ها، تاسف همگانی را به دنبال داشته است.

مطمئنا تکرار پی در پی و استمرار وقوع چنین مسائلی موجب کاهش روند مهاجرت پرندگان در استان خواهد شد و ضرورت دارد تا امکان از وقوع آن جلوگیری نمود.

شکار پرندگان، مساله دیگری است که متاسفانه در زیستگاه های استان هم توسط برخی گردشگران و هم توسط برخی بومیان به دلایلی چون تفریح یا فروش و کسب درآمد انجام می شود. نیاز است در این مورد نیز فرهنگ سازی صورت پذیرد تا به حداقل برسد.

البته نیاز است فرهنگ سازی در همه ابعاد صورت پذیرد و بسترهای فرهنگی و آموزشی برای رونق طبیعت‌گردی و پرنده نگری در استان فراهم گردد و موانعی که در این مسیر وجود دارد توسط بخش دولتی برداشته شود.

حالا که جوز طبیعت گردی اخذ شد، آموزش به جوامع محلی و بومی  و معرفی پرنده‌نگری به عنوان یک فرصت بین‌المللی نیز ضرورت دارد و موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی می شود.

همچنین، نیاز است زیرساخت ها و انجام اقدامات لازم برای جذب سرمایه گذار فراهم شود و زمینه های برای برپایی تورهای پرنده‌نگری و حضور گردشگران خارجی تسهیل شود.

بهتر است پرنده‌نگری در اولویت‌های وزارتخانه قرار گیرد و در برنامه‌ هایش در حوزه پرنده‌نگری، خروجی های ملموسی دیده شود.

از دیگر اقداماتی که می توان برای پیشبرد بهتر اهداف مدنظر انجام داد، یکی اضافه کردن نگاه تخصصی به پرنده نگری، و جبران عقب ماندگی های مربوطه در این حوزه است. یا با برنامه ریزی های مشخص و ثابت در گردشگری، پرنده‌نگری را در استان رونق داد و با نهادینه سازی موارد و موضوعات مربوطه، مردم را به این صنعت علاقه مند و مشتاق کرد.

البته به سبب طبیعت زیبا و خونگرم مردم بومی در اغلب نقاط مازندران، سالیان دراز است پرنده‌نگری به صورت مردمی و خودجوش انجام می شود و می توان با اندکی برنامه ریزی، کسب درآمد نمود و سود قابل توجهی به اقتصاد گردشگری استان تزریق کرد. مخصوصا در میانکاله که بخشی از برنامه های پیشگام حفاظتی یونسکو محسوب می‌ شود و به بهشت پرنده نگری ایران معروف است.

مطالعات و شواهد نشان می دهد که زیستگاه‌های مختلفی در مناطق مختلف این تالاب قرار دارند و سبب استقرار و زیست انواع پرنده‌ها در آنجا می شوند. از جمله پرندگانی که هر ساله به مازندران مهاجرت می کنند قوها و پلیکان‌ها، پرستوی دریایی، اردک سرسبز و سرحنایی، اردک تاج‌دار، غاز خاکستری و پیشانی سفید، مرگوس‌ها، اردک تاجدار، باکلان کوچک، اردک سرسفید، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، زنبور خوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم، طاووسک، غاز پازرد، عروس غاز، گیلانشاه، قار، پرلا، کاکایی، بحری، پیغوی کوچک و چرخ‌ریسک دم‌دراز و… هستند که عمده این مهاجرات ها در اواخر تابستان و فصل پاییز، قبل از سرد شدن هوا انجام می شود و تا اواخر زمستان کماکان ادامه دارد.

در پایان امیدواریم به زودی دیگر کاستی ها و موانع، رونق طبیعت‌گردی در میانکاله مرتفع شود و مازندران به روزهای اوج خود در این حوزه برگردد.

و این ها محقق نمی شود مگر این که به اهمیت میانکاله به عنوان یکی از محبوب ‌ترین و بهترین مقصدهای پرندگان مهاجر در استان و حتی کشور پی ببریم.