اسرائیلیات و شبهات مانع توسعه معنویات در جامعه/ وظیفه نهادهای فرهنگی دشوارتر از همیشه

باران شمال: گسترش علم و تکنولوژی اگرچه به آسایش و رفاه بشر کمک شایانی نمود و انقلابی را در سده اخیر ایجاد نمود، اما در جنبه معنوی بیشتر آسیب زا بوده و بشر را در خواب خوش فراموشی فرو برده است.

یعنی هرچه انسان از مشقات و دشواری های زندگی فاصله گرفته به همان نسبت نیز از معنویات جدا شده و بیشتر خود را یک موجودی مادی می بیند. اساسا این خاصیت بشر و یک قانون نانوشته است که آسایش، کاهلی و فراموشی می آورد.

به ویژه در دهه اخیر که اینترنت و گوشی های هوشنمد، بستر انقلابی بزرگ را در نوع تفکر و سبک زندگی انسان ایجاد نمود. البته بسیاری نیز از این ابزار استفاده بهینه برده و خود را به معنویات و معبود خویش نزدیک تر کرده اند اما در مجموع و در نگاه کلی، رشد تکنولوژِی مساوی با کاهش معنویات بشر همراه است.

متاسفانه در کشور ما که همواره در طول تاریخ یک کشور مذهبی و اعتقادی بوده و برخی بر این باورند که ایران تنها کشوری بوده که بت پرستی عمومی نداشته و همواره فروغ مهر ایزدی بر آن سایه گستربوده، نیز تبعات منفی تکنولوژی مشاهده می شود و هرچه از عمر تکنولوژی در کشور ما می گذرد کاهش معنویات به ویژه در نسل های جدید رو به گسترش است.

از اینرو کار نهادهای فرهنگی بسیار دشوارتر از همیشه است چرا که معمولا در گذشته با نسل هایی مواجه بودند که غالبا اعتقاداتی قوی تر داشتند و معمولا دایره اطلاعاتی آن ها محدود و در نتیجه شبهات مطرح شده از سوی آن ها اندک بود. اما امروزه با نسل هایی طرف اند که دسترسی اطلاعاتی آن ها در سطح جهانی است و اسرائیلیات از سوی مخالفان و معاندان به شدت گسترش یافته و به تبع آن شبهات آن ها بی شمار است.

بنابراین نیاز است زمین بازی و نوع بازی تا حدود بسیاری تغییر یابد. یعنی ابتدا باید شبهات و اسرائیلیات زمانه را شناخت و در ثانی برای در امان ماندن نسل های جدیدمان، پاسخ هایی معقول، علمی و مطابق فهم آن ها ارائه نمود به نحوی که به ایلام و شریعت، آسیبی وارد نگردد.

یکی از راه های افزایش معنویات و نزدیکی به خالق، اعتکاف یا همان خلوت کردن، گوشه نشینی، عزلت گزیدن به منظور جدا شدن از دنیا و تعلقات آن و برقراری ارتباط خالصانه با خدا جهت زدودن زشتی ها و ناپاکی هاست.

اعتکاف به عنوان سنت پیامبر(ص) در کشورهای اسلامی برگزار می‌شود و عبادت مستحبی است که در احادیث معصومان(ع)، همسنگ حج عمره دانسته شده است.

سیزده، چهارده و پانزده رجب مصادف با پنجم، ششم و هفتم بهمن ایام اعتکاف سالجاری است. البته اعتکاف، صرفا محدود به ایام و مناسبت های خاصی نیست و بستگی به حال و هوای فرد مومن و میزان اعتقادات وی دارد.

«هرگه که دل به عشق دهی خوش دمی بود/ در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست»

اما مسلمانان بنا بر سفارشات انجام شده، معمولا در دو هنگام، یکی در ماه مبارک رمضان به ویژه ۱۰ روز پایانی،  اَیّامُ البیض سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری به ویژه رجب، شعبان و رمضان، دست به اعتکاف می زنند و تلاش می کنند خود را به خدا نزدیک تر سازند.

برای همین گوشه نشینی یا همان اعتکاف در اعیاد قربان و فطر که جشن مذهبی و معنوی مسلمانان است، حرام می باشد.

اعتکاف معمولا از قوانین و قواعد خاصی پیروی نمی کند و فرد معتکف باید از هر چیزی که فکر و قلب او را از معبود منحرف می سازد مثل آمیزش و رابطه جنسی، خرید و فروش، و… پرهیز کند.

اما از نخستین سال های دهه هشتاد شمسی که اعتکاف در ایام البیض (۱۳، ۱۴ و ۱۵ رجب) در مساجد بزرگ اکثر شهرهای ایران به صورت جمعی رایج شده همراه انجام با یکسری دعاها و مناسک مشترک بوده که عموما برگرفته از فرهنگ تشیع و سنت اهل بیت است.

در مازندران هم به تبع کشور شاهد برگزاری مراسم اعتکاف در جای جای استان هستیم و بنا بر اظهارات مدیر کل اوقاف و امور خیریه مازندران این آیین معنوی امسال در ۳۰۰ مسجد و مکان مذهبی استان برگزار شد.

حجت الاسلام ابراهیم حیدری جناسمی، اعتکاف را فرصت مغتنمی برای ایجاد نشاط معنوی در جامعه دانست و افزود: «مناجات و ادعیه‌های سفارش شده در کتب معتبر از جمله صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان مملو از امید به زندگی و برگشت به اصالت وجودی انسان است که برای حیات طیبه و رسیدن به آرامش حقیقی برای بشر ترسیم شده و اعتکاف فرصتی برای دست‌یابی به این آرامش است.

او برگزاری محافل انس با قرآن کریم، ختم قرآن کریم و صلوات و اعمال ام داوود را از جمله برنامه‌های این اداره کل در اعتکاف عنوان کرد».

چه خوب است که عموم مردم مسلمان و خداجوی ایران در چنین مراسماتی شرکت جویند و از برکات آن بهره ببرند. چرا که برگزاری عبادت جمعی در اسلام بسیار تاکید شده و فرد مومن می تواند خود را در دریای بیکران خوان الهی غوطه ور ببیند و با نزدیکی به معبود از بسیاری از محرمات و گناهان دوری نماید.

بی تردید در چنین جامعه ای روز به روز بزه و آسیب کم و کمتر خواهد شد و جامعه به سمت سلامت و پیشرفت خواهد رفت. البته لازمه آن توجه به اقتصاد و معیشت مردم است. چون با توجه به احادیث ائمه معصومین که فرمودند «فقر که از در وارد شود ایمان از پنجره بیرون می رود» در جامعه ای فقرزده و بحرانی نمی توان به تعالی و ترقی معنوی دست یافت.

ما هم به نوبه خود ایام اعتکاف را گرامی می داریم و به همه کسانی که سعادت حضور در این مناسک پرشور و معنوی را داشتند، تبریک و تقبل الله می گوییم.