زنان در مدیریت شهری سهمی دارند که باید در اختیارشان قرار گیرد

اختصاصی باران شمال – در گفتگویی دانش محور با سرکار خانم رقیه سعیدی نژاد دانشجوی دکترای جامعه شناسی با گرایش سیاسی، عضو ارشد موسسه مردم نهاد به توان زن ،پژوهشگر و روزنامه نگار، مدرس و مشاور حوزه خانواده و جوانان در مورد نقش زنان در توسعه پایدار و  پیشگیری از آسیب های اجتماعی  به نتایج جالب توجهی رسیدیم که در ذیل می خوانید:

زنان در مدیریت شهری سهمی دارند که باید در اختیارشان قرار گیرد

سعید نژاد در این گفت و گو به نقش زنان در مدیریت شهری از گذشته تا به امروز  پرداخت  افزود: مستحضر هستید که درگذشته ( دوران مادر سالاری ) جایگاه و فعالیت زنان در عرصه های مدیریت در امور خانواده و ایل و قبیله، بیشتر  از اکنون بوده و دارای چارچوب و تعریف مشخص تری بوده اند ، در آن دوران  زنان در آسایش و امنیت به فعالیت های روزمره خود رسیدگی می کردند و مردان نیز به مدیریت آنان اعتماد داشتند ؛ اما اکنون برخلاف گذشته در جوامع امروزی عدم توجه به بافت فضای عمومی و اختصاص دادن مکان اجتماعی مناسب بانوان، فقدان احساس آرامش را برای آنان به ارمغان آورده است.

در دنیای مدرن حاکم بر جامعه، نیاز های زنان از برنامه های شهرسازی و معماری کاملاً حذف شده و محیط به فضای مردانه ای تبدیل شده است. مؤلفه های نیاز روحی، جسمی، امنیت و توجه به تفاوت های فیزیولوژیکی زنان و مردان از عوامل اصلی و بسیار تأثیرگذار در کیفیت فضاهای شهری مناسب بانوان محسوب می شوند که قطعا برای رسیدن به این مهم باید مدیریت برخی از امور را به زنان سپرد تا نقش موثری در امور تصمیم سازی و تصمیم گیری داشته باشند.وی ادامه داد : طبق مطالعات انجام شده ارتباط این مؤلفه ها یعنی حضور زنان با ضوابط طراحی شهری می تواند کمک شایانی به ساخت شهری پویا با توسعه پایدار و بدور از آسیب های اجتماعی نماید.

سعیدی نژاد؛ نیم نگاهی به کشورهای توسعه یافته داشته و هرچند قیاس آن کشورها با توجه به نوع فرهنگ و نگاه اعتقادی و ساختار اقتصادی  با ایران  را نابجا می داند اما گفت: در اکثر کشورهای توسعه یافته یکی از مسائل مهم در مدیریت شهری مشارکت پایدار همه گروه های اجتماعی در رسیدگی به امور کشور و شهر است. بدون شک مشارکت مردم و شهروندان از تمامی اقشار و گروه‌های سنی، اصلی ترین عامل در راه موفقیت مواد قانونی و دستیابی به شهری ایده آل در تمامی زمینه‌هاست .

گفتنی است مشارکت مردم به خصوص زنان در امور شهر یکی از اهداف جوامع معاصر است اگرچه افکار عمومی به این گونه امور حساس نیست، امّا ضروری است تا ساز و کارهایی پدیده آمده و ابزارهایی واقعی برای تسهیل این مشارکت به کار رود. وی ادامه داد: در این میان در کشورهای در حال توسعه مانند ایران زنان کمتر از  حمایت ها برخوردارند چرا که شواهد نشان می دهد هنوز نتوانسته اند به طور موثر در پارلمان های شهری، پست وزارت  و یا مجلس راه یابند و تعداد اندکی با روابط و شرایط، خاص توانستند ورود پیدا کنند که در نظام کلی نقشی ندارند. در صورتیکه اکنون با گسترش روز افزون محیط های  توسعه یافته و شهرنشینی و واگذاری وظایف و فعالیت های جدید به مدیریت‌های شهری جای دارد که عمیق تر به این بحث پرداخته شود.

وی تصریح کرد:  باید پذیرفت که زنان بیش از نیمی از جمیعت کشور را تشکیل می‌‌دهند و همین زنان در هر زمینه ای تلاش کرده اند تا خود را  از لحاظ دانش و توانایی ظرفیت‌های نهفته‌ای که دارند به اثبات برسانند ، اما سهمی بسیار اندک (حدود ۵ درصد) در بکارگیری پست‌های مدیریتی، به ویژه مدیریت شهری به آنها محول شده است واغلب اوقات به عنوان سایه مدیران ارشد در سازمان ها مشاهده شده اند که بسیار کارگشا اما بی نام و نشان هستند.

مشارکت حداکثری نشانه بلوغ اجتماعی است
از سعیدی نژاد  در خصوص نقش آفرینی زنان در مشارکت ها به ویژه انتخابات شورای شهر و سهم اندک نان در پارلمان های شهری پرسیده ایم که وی مشارکت حداکثری را نوعی بلوغ اجتماعی نامید و گفت: مشارکت نیازمند حضور  همه قشرها و گروه‌ها اعم از زنان و مردان در هر رده سنی و ، عقیده و افکار است و در این میان، نقش زنان به عنوان نیمی از پیکره یک جامعه، نقشی بسیار مهم است، زنان چه به لحاظ بالابردن سطح مشارکت ، قدرت چانه زنی و اقناع فکری دارند و در هر جایگاهی که باشند با صداقت و پژوهش محوری عمل می کنند؛  همچنان که من نیز در همین جایگاه ابتدا به مطالعات تحقیقی و میدانی در ویژگی ها و تهدیدها و فرصت های شهر ساری پرداختم و زیرساخت ها را فراهم دیدم و به دنبال راه حل ها رفتم؛ در این میان  با هر نگرشی که مشارکت را مد نظر قرار دهیم، این نکته را نمی توان انکار کرد که مشارکت در انتخابات چه در سطح کلان یا خرد فی الواقع بلوغ فکری مردم منطقه را نشان می دهد .

وی با اشاره به نزدیک بودن صحنه رقابت ها در انتخابات خرداد ماه و حضور جامعه زنان در شورآفرینی این حماسه افزود: انتخابات  بی شک زمانی مقبولیت می یابد که در سایه ی اثر بخشی؛ مشارکت حداکثر مردم باشد و این امر در گرو فرهنگ سازی طولانی مدت، به بلوغ فکری رساندن  و رضایت مندی شهروندان است که در نهایت موجب  بالا بردن بهره وری سازمانی ، تعمیم دموکراسی، بهبود روابط انسانی، کاهش آسیب ها و در نهایت پیشگیری به جای درمان است .

سعیدی نژاد در همین راستا به میزان نارضایتی مردم از عملکرد برخی مسئولین اشاره کرد و این امر را موجب دلسردی شهروندان برای مشارکت حداکثری خواند و گفت: به دلیل وجود گذشته ای مشحون از بی عدالتی و تعدی نسبت به حقوق واقعی و عام عده ای از شهروندان، دلسری محسوسی بین آنان دیده می شود که معقول نیز هست، اما این نارضایتی ها نمی تواند مانع مشارکت در انتخابات باشد؛ چرا که انتخاب های ما نشان دهنده میزان تعهدما به جامعه و نسل آینده است و اگر فردی با رای ندادن بخواهد مخالفت خودرا اعلام دارد نه تنها راه را اشتباه رفته بلکه آینده ای موهوم را برای خود و نسل فردا رقم زده است .

وی با بیان اینکه: یک شهروند متعهد باید آگاهانه و بدون تعصبات نامعقول دست به انتخاب بزند و نگذارد پای بدعهدان به پارلمان شهری و مدیریت کلان کشورش باز شود افزود: بلکه با انتخاب درست و تبلیغ برای کاندیدای مناسب دست بدعهدان را قطع و شهر و دیارش را از آنان پس بگیرد تا به سمت آبادانی و توسعه بکشاند و اکنون به عنوان کسی که سهمی در انتخاب فلان شخص داشته است مطالبه گری کند.

سعیدی نژاد در پاسخ به این سوال  خبرنگار ما که یک شهروند متعهد چگونه عمل می کند؟ گفت: زن و مرد در هر گروه سنی با هر نوع تفکری وقتی در جامعه شهری زندگی می کنند شهروند محسوب می شوند و حق و حقوقی دارند که باید ادا شود .در یک محیط شهری  نه تنها باید شهروندان  مورد تکریم واقع  شوند بلکه لایق دریافت  خدمات شایسته هستند تا آنهارا به یک شهروند متعهد تبدیل کند وقتی شهروندان به عینه درک کنند که مسیولئن شان شایستگی دارند و در خور شآن و منزلت انسانی آنها رفتار می کنند و در تصمیم سازی های مهم آنها را مورد تکریم و طرف مشورت قرار می دهند و نظراتشان را در خصوص محله و شهرشان بازنگری و بررسی و در نهایت طبق سلایق آنها عمل می کنند  به یک شهروند متعهد بدل می شوند و در سرعت بخشی پروژه ها همیار مسئولین می شوند و این درصورتی است که کاملا به این باور برسند. شورایاری می تواند بخش مهمی در این مقوله باشد که در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت.

از خانم سعیدی نژاد به عنوان یک جامعه شناس که بیشتر در حوزه زنان و جوانان و آسیب شناسی فعالیت دارند کمی از سختی های مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی به عنوان کاندیدا بپرسیم ؛ایشان در جواب گفتند: در سالهای پس از انقلاب درسته که زن از فضای  ابزارجنسی خارج شد اما مقام و منزلت والای زنان به عنوان یک انسان  همچنان در حاشیه ماند.وی ادامه داد: صرفا روزی به نام مادر و زن درنظر گرفته شد که آنهم از جنبه معنوی تبدیل به فضای مادی و چشم و همچشمی کشیده شد ، در عرصه های اجتماعی و سیاسی زنان در استفاده از فرصت‌های به دست آمده و حضور موثر و نقش آفرین با موانع عدیده ای مواجه‌اند . یکی از این موانع، وجود نوعی نگرش اجتماعی و نگاه بسته فرهنگی است که مبتنی بر باورهای غلط و عادت‌های ناپسند تاریخی است که خود به خود موانعی را برای مشارکت وسیع و فراگیر و حضور حقیقی و موثر زنان در سطوح مختلف جامعه ایجاد می کند. مانع دیگر، روحیه ناباوری برخی از زنان نسبت به توانمندی‌ها و قابلیت‌های خود است که علی رغم وجود فرصتها و موقعیت‌های عملی کسب تجربه در زمینه‌های مختلف، شناخت و شکوفایی استعدادها، جامعه را از بهره مندی از توان فکری و مدیریتی زنان محروم نموده است. در سال های اخیر محققان زیادی به بحث زنان و مشارکت های آنان پرداختند بنده نیز تحقیقات گسترده ای انجام دادم و رساله ای در این خصوص داشته ام، متاسفانه بررسی ها و آمارهای رسمی در ایران نشان می دهد ، نرخ مشارکت زنان در مشاغل مدیریتی خصوصاً مدیریت شهری به صورت قابل توجهی اندک است که آسیب زا می باشد.  هرچند زنان توانسته اند در زمینه علمی پیشرفت قابل ملاحظه ای کنند، اما از حیث مشارکت در مدیریت به خصوص مدیریت شهری زنان وضع نامساعدی دارند.

وی تاکید کرد: شهروندان باید توجه داشته باشند زنان  قابل اعتمادهستند چرا که اکنون اگر هریک از ما به رشد و بالندگی رسیده ایم به جهت اعتماد به زنانی به عنوان مادر است وقتی خداوند مارا به دستان یک زن سپرده است چرا سایر توانمندی های زنان را انکار کنیم . البته زنانی که مشارکت سیاسی و اجتماعی می کنند بسیار قابل احترامند چون از اعتماد بنفس شایسته ای برخوردارند و رسالت انسانی خودرا خوب شناخته اند و فارغ از الیناسیون به تحرک و پویایی اعتقاد دارند . سدهایی چون تعصبات کوکورانه را شکسته و پرواز را تجربه کرده اند پس بسیار قابل تکریم هستند و باید به آنها بها داد و با اعتماد به توان مدیریت و قدرت تعامل و تعادل تساهل در امور شهروندان آنها ایمان داشت و اگر شهر را به زنان و مردان توانمند و دانا بسپارید قطعا امنیت و آرامش را تجربه می کنید . وی در خصوص دستیابی به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی  که از دل مشغولی‌های مهم مسئولان و برنامه ریزان جامعه است گفت: در واقع مسئولان ما کاملا می دانند که  از ملزومات رسیدن به توسعه پایدار توجه به مسائل زنان به عنوان نیمی از جمیعت هر کشور است. بدون حضور زنان در عرصه‌های گوناگون اجتماعی، توسعه پایدار در هیچ جامعه ای رخ نمی دهد. از سوی دیگر حضور زنان در پست های مدیریتی موجب بهبود عملکرد مدیریت کشور و سازمان ها می‌‌شود ،از این دیدگاه زنان توانمندی های ویژه ای دارند و از مهارت های معمول در مدیریت منابع انسانی برخوردارند که در شرایط امروز بیشتر از گذشته مورد نیاز سازمان هاست. در واقع شرایط امروز در سازمان ها سبک رهبری دموکراتیک و حساس بودن به نیازهای افراد را می‌‌طلبد. همچنین، با حضور زنان در مشاغل مدیریتی تحول سازمان ها از لحاظ بهبود و ارتباطات سازمانی و ترویج نوآوری اتفاق می افتد. شاید بخشی از یک سازمان یا نهاد در اختیار یک زن گذاشته شده باشد اما به راحتی می توان نظم و هارمونی خاصی در اداره امور یافت و تعالی سازمانی را مشاهده کرد. لذا در شورای اسلامی شهر اگر زنان سهمی برای رای دادن برای خود قائل هستن باید سهمی هم برای رای به همنوع  خود کنار بگذارند تا در مدیریت شهری سهم خود را بازیابند و حداقل چند نفر از جنس خودرا وارد این پارلمان شهری کنند تا تحول را به چشم ببینند .  بنده به عنوان یک زن با تجربه ی مشارکت سیاسی و اجتماعی ، مشاور چندین شهردار در شهرهای مختلف کشور بوده ام و همیشه سعی کرده ام هرکاری را طبق ساختار زیربنایی و اصولی پیش ببرم ک توصیه ام به مردم این بود کاری به جنسیت و ملیت افراد نداشته باشید وقت بگذارید و ترکیبی از افراد خبره ، فکور ، صبور، دانش پژوه،  اجرایی و تعامل گرا ، مجرب و مردم دار را وارد شورا کنید ، آنگاه در این ترکیب گل های پرباری دریافت کنید. زنان و مردانی که وارد عرصه شورا می شود باید با برنامه باشد تا بتواند در یک تعامل سازنده به همگرایی و بالندگی برسند و در پایان از همه عزیزان در روزنامه پرتیراژ و پرمخاطب کرانه شمال  که با مدیرمسئولی یک زن موفق وشایسته  اداره می شود بسیار سپاسگزارم.

این بود گفتگویی با خانم رقیه سعیدی نژاد دانشجوی دکترای جامعه شناسی با گرایش سیاسی، عضو ارشد موسسه مردم نهاد به توان زن ،پژوهشگر و روزنامه نگار، مدرس و مشاور حوزه خانواده و جوانان که به واقع بیان حقایقی در خصوص مشارکت زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی بود.