دشمن شناسی ، راهبردی مطمئن در برابر توطئه های بیگانگان

 اختصاصی باران شمال – واژه دشمن در ادبیات فارسی هم ردیف کلماتی چون بدخواه، خصم، عدو، متخاصم، مخالف، معاند، منازع و … آمده است. این واژه در فرهنگ لاتین، مترادف با لغت «Enemy» و در فرهنگ دینی و اصطلاح قرآنی، به معنای «عدو» و جمع آن «اعداء» به کار رفته است، مصدر آن (عدو) است به معنای تجاوز. راغب اصفهانی در «مفردات» می گوید: «عدو به معنی تجاوز و منافات التیام است، آن، گاهی با قلب است که به آن عداوت و معادات گویند در اشعار و نوشته های بزرگان نیز این لغت بار ها به کار رفته است و در خصوص آن هشدارهای فراوانی ذکر شده است. دشمن را خوار نباید داشت اگر چه حقیر دشمنی بود که هر که دشمن را خوار دارد زود خوار شود. ( قابوسنامه ). ای پسر جهد کن که دشمن نیندوزی. ( قابوسنامه ). دشمن هر چند حقیر باشد خرد مگیر( خواجه عبداﷲ انصاری ).
اما دانستن معانی و ریشه این لغت به تنهایی سدی در برابر مکر و کینه دشمن محسوب نمی شود و شناخت زوایا و مختصات دشمن در همه لایه های مختلف زندگی اجتماعی یک ضرورت است.
به دیگر سخن شناخت همه جانبه دشمن و آگاهی از اهداف و برنامه های دشمنان از ضروریات اولیه هر مبارزه و از محوری ترین مسائل دفاعی جامعه بوده که از طریق آن می توان بقای خود و جامعه را تضمین کرد. با شناخت دشمن می توان احتمال پیروزی و شکست را تعیین کرد و به ایجاد زمینه های دفاعی در لایه های مختلف پرداخت. در عرصه مسائل سیاسی اجتماعی و فرهنگی نیز دشمن شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از مهم ترین عوامل در تأمین امنیت فردی واجتماعی ومصونیت فرهنگی محسوب می شود.
شناخت دشمن و بیان شیوه‌های مقابله با آن یکی از مباحث مهمی است که در قرآن کریم نیز بیان شده است. از نگاه قرآن دشمن به چند دسته تقسیم می‌شود؛ مانند شیطان، یهود، مشرکان، منافقان، کافران و بعضی از همسران و فرزندان. شیوه‌های کلی مبارزه دشمنان نیز از منظر قرآن موارد مختلفی است که از آن جمله است: ایجاد تردید و تحیر به منظور سست نمودن اعتقادات، ایجاد اختلاف و تفرقه برای از بین بردن اتحاد و ایجاد شکاف در صفوف مستحکم مؤمنان، جنگ روانی می‌باشد. هدف دشمنان از چنین رفتارهایی القای یأس و ناامیدی در مردم و روی برگرداندن از اولیاء الله و دستورات الهی می‌باشد.
علما و بزرگان معاصر نیز در باب دشمن شناسی به نکات ظریفی اشاره نموده اند. امام خمینی(ره) در صحیفه نور ، ج ۱۲ ، ص ۱۹۶می فرماید: باید دشمنتان را بشناسید، اگر نشناسید نمی توانید دفعش کنید.
حضرت آیت الله خامنه ای ( مد ظله العالی ) در دیدار دانشجویان و مردم در سل ۸۷ فرمود: دشمن را خوب بشناسید ، مبادا از شناسایی دشمن غفلت کنید ، غریبه هایی که خود را در لباس خودی در همه جا داخل می کنند ، اینها را بشناسید ، دست های پنهان را ببینید ، هیچ کس به خاطر غفلت ستایش نمی شود ، هیچ کس به خاطر چشم ها را بر هم گذاشتن مدح نمی شود از برایند گفتار فوق و بررسی آیات قران در مورد ضرروت دشمن چنین بر می آید که در طول تاریخ جوامع، بیشترین شکست ها ناشی از بی توجهی به دشمن و عدم شناخت از مواضع و برنامه های دشمنان بوده است. امروز، قدرت های بزرگ با ایجاد سازمان ها و تشکیلات اطلاعاتی و جاسوسی و اختصاص بودجه های کلان برای این مراکز تلاش می کنند تا دشمنان بالقوه و بالفعل خود را شناسایی کنند و قبل از آن که نقشه دشمنان کارساز شود آنها را در هم شکنند. فلذا هوشیاری و داشتن دست برتر در مقابله با دشمنان، یک ضرورت ایجابی است و آنچه در این بین بیش از سایر مقولات مورد توجه است، شناسایی مختصات، مواضع و اهداف دشمن است.
در عصر حاضر که دشمن از ابراز و تکنیک های نظامی وسخت افزاری برای پیشبرد اهداف و اعمال دشمنی خود کمتر استفاده کرده و بیشتر از جنگ روانی و تبلیغاتی و به اصطلاح جنگ نرم افزاری درقالب های فکری و فرهنگی استفاده می کند، تنها راهبرد مقابله با دشمن، شناسایی راه های نفوذ دشمن و تقویت نیروهای داخلی و خودی در مقابله با نفوذ است. بیانات مقام معظم رهبری در سال های دور در خصوص مقابله با شبیخون فرهنگی بیانگر توان بالای رهبری در بحث دشمن شناسی و هم توان ارائه راهکارهای منطقی و علمی در این راهبرد است.
ناگفته پیداست این عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات، به ساده ترین شیوه ها، می توان فجیع ترین و عمیق ترین آسیب ها و دشمنی ها را به شیوه ای نا محسوس و نامرئی اعمال کرد. در چنین فضایی بحرانی و عصری این چنین پر خطر و حساس، ضرورت و لزوم دشمن شناسی نه تنها قابل انکار نیست بلکه نیازمند اثبات هم نمی باشد و تنها در صورتی می توان از اثرات روانی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی نفوذ کاست که بتوان قبل از حمله دشمن، با شناخت مواضع دشمن اثرات آن را حذف یا به حداقل رساند.

در پایان باید اشاره کرد که دشمن در عصر حاضر نشان داده است برای ورود به کشور و ایراد آسیب به زیر ساخت های معنوی، فکری، اقتصادی و تجاری کشور از پیچیده ترین ابزار و فناوری ها و دانش فکری گروه ها و اطاق های فکر در اقصی نقاط دنیا بهره می برد. اهداف دشمن بیشتر حول ناکارآمد نشان دادن جمهوری اسلامی، ناامید کردن مردم وبن بست نمایی، ایجاد بی اعتمادی و نارضایتی و تضعیف سرمایه اجتماعی انقلاب اسلامی است که برای رسیدن به این اهداف واهی از هیچ کوششی فروگذار نمی کنند. مقابله با دشمنی که این چنین گستردگی در استفاده از ابزار آلات و نیروهای فکری دارد، نیازمند یک راهبرد منسجم فکری دارد که حتی راه اندازی یک درس دانشگاهی با عنوان دشمن شناسی را در اذهان متبادر می سازد.
جا دارد مسئولان نظام با استفاده از ظرفیت های فکری اهالی فکر و دانش به ویژه جوانانی که با خرد و دانش فکری عظیم در سال های اخیر منشائ تحولات علمی شگرفی شده اند، و با شناسایی دقیق دشمن، راه را بر نفوذ بر دشمنان ببندند.