کالبدشکافی یک افتتاح خاص!

دلیل اصرار به بازگشایی مسجد جامع ساری چه بود؟!
یکی از قدیمی‌ترین مساجد شمال کشور که به آن به‌حق عنوان مسجد قبای سرزمین طبرستان نیز داده‌شده، با حضور برخی از مدیران شهری و ملی در عصر آفتابی آخرین روز مردادماه بازگشایی شد. فرقی نمی‌کند که با اصرار آقای شهردار سابق در روز جهانی مساجد افتتاح شود یا در هفته دولت؛ مهم بازشدن دروازه این بنای مذهبی و مرکز تجمع باصلابت مردم شهر بوده که باهمت عبوری این مدیر پیگیر و تحول‌گرا و البته با پشتیبانی حسین زادگان این مدیر باتدبیر و توسعه‌گرا انجام شد.
جریان‌ها و نحله‌های سیاسی و اجتماعی شهر از این اتفاق برداشت‌ها و تحلیل‌های گوناگون داشته‌اند. برخی که خود را همفکران جریان عمل‌گرایی و همراهان عبوری می‌دانند، این رویداد را حاصل پیگیری‌های مستمر و جدیت شهرداری ساری در مدیریت و نظارت بر مراحل بازسازی و آماده‌سازی آن دانسته و حتی اختصاص بودجه حدود ۱۷ میلیاردی جهت این مکان را در کنار دیدارهای متعدد شهردار سابق از روند ساخت دوباره آن را دلیل خاصی برای تأکید بر سرناظر بودن رهبر جریان فکری خود در بازسازی آن دانسته‌اند. از سوی دیگر این افراد حضور عبوری در مسئولیت معاونت وزارت را ظرفیتی مؤثر و ارزشمند جهت ایجاد فضای مذاکرات عالی با دولتمردان و کاتالیزوری برای رشد و توسعه استان می‌دانند و از همین رو حضور وزیر سابق راه و شهرسازی که اتفاقاً استاندار قبلی استان ( در زمان آتش‌سوزی مسجد جامع ) بوده را با توجه به روابط خوب هم با استاندار و هم با عبوری، را نیز یک فرصت می‌دانند. البته این گروه عدم حضور استاندار یا حتی فرماندار را نیز در مراسم افتتاح مسجد جامع توجیه‌پذیر نمی‌دانند. چراکه به گواه آن‌ها حتی در صورت وجود اختلاف‌نظر و یا ناهماهنگی‌ها مدیران می‌بایست فضای همگرایی را با گذشت و نیک‌اندیشی پُر نمایند و اختلافات را بر عرصه جامعه گسترش ندهند.
در نگاهی دیگر منتقدان نیز به برخی از اقدامات شهردار سابق ساری نقدهای جدی دارند. در همین مورد مسجد جامع، عدم هماهنگی‌های لازم جهت برگزاری زمان آیین افتتاح و عدم هماهنگی میان حضور وزیر راه و شهرسازی که با حضور معاون اول رئیس‌جمهور در غرب استان نیز هم‌زمان بود را حاصل اصرار و پافشاری عبوری شهردار قبلی ساری می‌دانند. این گروه آگاه نبودن و درنتیجه عدم حضور بسیاری از مدیران اجرایی مرتبط ازجمله مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی و… را نقطه ناموجهی در این برنامه خاص بیان می‌کنند.
بدیهی است فرآیند اجرایی و عمرانی این مسجد تا حد زیادی انجام‌شده است. اما آنچه بیشتر حائز اهمیت است تأمین اعتبار این طرح مذهبی و عمرانی است. ظاهراً مسئولیت ساخت آن در دوره استاندار سابق ( اسلامی) به عهده مدیریت شهری گذاشته شد که البته از لحاظ قانونی با توجه به پیشینه فرهنگی و تاریخی آن، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در کنار سازمان اوقاف و امور خیریه به‌عنوان متولی‌های حاکمیتی این مسجد به شمار می‌روند. و قطعاً بخشی از تأمین اعتبار ضروری آن نیز می‌بایست از همین کانال‌ها صورت گیرد. حتی اگر شهرداری ساری خود به‌تنهایی نیز امکان مالی لازم را برای تأمین اعتبار آن می‌داشت (که با توجه به مشکلات حاد شهرداری ساری در موضوعات مالی به نظر می‌رسد چنین نیست) بازهم ضروری بود که میراث فرهنگی و گردشگری هم خود بیشتر در روند بازسازی آن مداخله مؤثر داشت و هم شهرداری از سایر ارگان‌ها بهتر و مؤثرتر بهره می‌برد.
از سوی دیگر برخی از منتقدان عبوری، این مانور سیاسی جریانی را برآمده از نوعی فضاسازی مذهبی و ایجاد شرایطی جهت واپوشانی فرآیند رسیدگی به تخلفات متعدد مدیریت شهری از سوی سازمان بازرسی و سایر دستگاه‌های حراستی و نظارتی نسبت به بیش از ۸۰ ماه مدیریت وی در شهرداری ساری می‌دانند. تا از این طریق اهرم فشاری احساسی با صبغه مذهبی و درواقع حمایت قشر روحانی و مذهبی ساری روانه جریان عمل‌گرایی و رهبر فکری جریانی آن شود.
فضاسازی مکان افتتاح هم به‌گونه‌ای بود که بتوان هزینه‌های عدم حضور مسئولین بالایی را بیشتر در چشم شهروندان نشان دهند. به‌طوری‌که بَنِرهای متعدد در قسمت خروجی و ورودی درب مسجدجامع که تصاویر مشترک عبوری و حسین زادگان و حتی بنر تشکر از فرماندار ساری جلوه‌آرایی می‌کرد. البته بد نیست گفته شود که قبل از مراسم برخی از مدیران استانی نیز بودند که با لباس شخصی و با عینک دودی در همان حوالی دیده شدند اما ترجیحشان عدم حضور در روی صندلی‌های آئین بازگشایی بود!
درهرصورت آنچه واضح است نبود هماهنگی‌های لازم جهت برگزاری این مراسم بود. نکته عجیب دیگر نامشخص بودن مسئول هماهنگی مراسم بود. درحالی‌که شهرداری ساری در چند هفته اخیر بی‌سروسامانی در برخی از واحدها وادارات خود همچون روابط عمومی را سپری می‌کند ( به دلیل نبود مدیر روابط عمومی شهرداری در محل کار خود) برگزاری چنین مراسمی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و زمان‌بندی مناسب سازمانی است که به نظر می‌رسد حتی تعداد زیادی از خود عوامل شهرداری و واحدهای مربوطه نیز اگر هم مطلع شدند به‌صورت کاملاً غیرمنتظره بوده که این هم در جای خود مجال بحثی دیگر است.
درهرصورت همه مسئولان و مدیران می‌بایست این حقیقت عیان را درک کنند توسعه شهر و استان نیازمند همدلی و خردجمعی است. نمی‌توان با روحیه خودشیفتگی و یا حس غرور بدون درک شرایط پیش رو دست به اقدامات محیرالعقول زد. هم عبوری و هم حسین زادگان و البته سایر مدیران شهری و استانی ظرفیت‌های ساروی و منطقه‌ای برای رشد و توسعه هستند و نباید با اقدامات فرسایشی و اصطکاک‌های میدانی هم خودشان دچار استهلاک‌های مدیریتی شوند و هم در آینده درگیر حوادث نامطبوع دیگری نشوند.