چالشی به‌نام تامین منابع آبی در مازندران

به گزارش پایگاه خبری باران شمال به نقل از ریحان نیوز، سد‌سازی به‌عنوان یکی از راهکارها برای استفاده از ظرفیت آب‌های سطحی به شمار می‌رود که دراین زمینه مازندران هنوز از قافله اجرای طرح ها عقب مانده و با طولانی شدن و زمان بر شدن ساخت سدها این فرصت‌ها در حال از دست رفتن است.

در حال حاضر ۱۰ سد مازندران حدود ۴۰۰میلیون متر مکعب از آب‌های سطحی را مهار می‌کنند که با تکمیل سه سد دیگر و ۱۰ سد در حال مطالعه این رقم به ۲میلیارد متر مکعب افزایش می‌یابد.

ولی دراین میان روند کند اجرای سدها در مازندران باعث شده تا این فرصت از دست برود و کم آبی امسال گریبان‌گیر محصولات کشاورزی استان بارانی کشور را نیز بگیرد.

رودخانه‌ها یکی از ظرفیت‌های کشاورزی در هر منطقه به شمار می‌روند که در این میان مازندران با دارا بودن بیش از ۱۲۰رودخانه به طول ۷هزار کیلومتر یکی از برخوردارترین استان‌های کشور در زمینه وجود رودخانه به شمار می‌رود.

بخش عمده‌ای از منابع تامین آب مازندران از طریق این رودخانه‌ها با آورد سالانه ۴/۵ میلیارد مترمکعب آب تامین می‌شود.

هراز ، تلار ، سیاهرود ، چشمه کیله ، تجن ، نکا ، سفید رود ، سنبل رود از جمله رودخانه‌هایی مهم در مازندران هستند.

کشت برنج در بیش از ۲۰۰هزار هکتار از اراضی مازندران

رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در این باره با اشاره به اینکه این استان ۴۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی دارد، گفت: بیش از ۲۰۰ هزار هکتار از این اراضی به کشت برنج بعنوان کشت غالب استان اختصاص دارد.

دلاور حیدرپور ادامه داد: آب به‌عنوان اصلی‌ترین فاکتور برای کشت برنج به شمار می‌رود که کمبود یا نبود آن منجر به رها کردن شالیزارها می‌شود.

وی از رها شدن ۶۰۰هکتار از شالیزارهای استان به دلیل کم‌آبی توسط کشاورزان خبرداد و افزود: شالی در این زمین ها کشت شده بود که به‌دلیل نبود آب موردنیاز رها شد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد : همچنین یک‌هزار و ۵۰۰هکتار شالیزار آماده نشا در زمان کشت، بدلیل خطر خشکسالی به کشاورزان توصیه شد تا برنجی نشا نشود و این زمین‌ها نیز از گردونه کشت برنج خارج شد.

۲۶هزار هکتار شالیزار در تنش خشکسالی

وط با اشاره به اینکه ۲۶ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران در استرس و تنش خشکسالی قرار دارند ، گفت: بدلیل نبود زیر ساخت‌های لازم تنها هشت درصد آبهای سطحی استان ذخیره می‌شود.

به گفته حیدرپور نبود سد به اندازه کافی برای ذخیره آب باعث شده تا کشاورزی مازندران امسال با کم‌آبی موجود دچار ضربه و خسارت زیادی شود.

وی به اقدامات ضربتی برای رفع کم آبی و رهایی زمین‌های کشاورزی از خشکسالی در مازندران اشاره کرد و افزود: حفر ۲۲ حلقه چاه ، خریداری ۴۰ دستگاه موتور پمپ ، لایروبی ۴۵ کیلومتر انهار از جمله اقدامات اضطراری دراین خصوص است که انجام شد.

نجات موقتی شالیزارها از خشکسالی دردی را دوا نمی‌کند

رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرد: هر چند با انجام این اقدامات ضربتی ۷هزار و ۵۰۰ هکتار شالیزارهای استان از خشکسالی نجات یافت ولی برای رفع اساسی این مشکل نیاز به جدط گرفتن ساخت سدها بعنوان زیر ساخت مهم در زمینه مهار آبهای سطحی است.

توان بالقوه سالانه آبهای سطحی مازندران ۴/۵ میلیارد متر مکعب است که ۷۰۰ میلیون متر مکعب از این میزان آب‌ها ذخیره می‌شود.

میانگین بارندگی سالانه در مازندران در دو دهه اخیر ۶۸۰ تا ۸۵۰ میلی متر بوده است.

معضلی به‌نام کاهش آب ذخیره شده پشت سدها و آب‌بندان‌ها

به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در حال حاضر ذخیره آب پشت سدهای مازندران ۲۲درصد و آب‌بندان‌های استان ۵۵درصد نسبت به سال زراعی قبل کاهش نشان می‌دهد.

ابراهیم یخکشی گفت: یکی از دلایل مهم خالی شدن سدها و آب‌بندان‌ها کاهش ۴۳ درصدی میزان بارندگی در ۱۱ماهه سال جاری بوده که در عین حال سبب کم شدن ۴۷درصدی حجم روان آب‌های منتهی به رودخانه ها شده است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران با تاکید بر این که میزان بارندگی و روان آب رودخانه‌های استان در سال جاری به نسبت سال پیش بسیار کم شده است ، گفت: کاهش بارندگی در دشت هراز ۱۲درصد ، بابلرود ۱۱درصد ، تجن ۳۰درصد و بهشهر و گلوگاه ۳۴درصد بوده است.

وی افزود: کاهش روان آب هم امسال در مقایسه با پارسال در رودخانه هراز ۳۳درصد ، بابلرود ۴۴درصد ، تلار ۵۹درصد ، تجن ۸۹درصد و نکا رود ۸۰درصد گزارش شده است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران با اظهار این که نسبت منابع آبی با تقاضاس آب کشاورزی و شرب در سه بخش غرب ، مرکزی و شرق استان متفاوت است ، گفت : نسبت منابع آبی به تقاضا در غرب استان شامل شهرستان های نور ، نوشهر ، چالوس ، تنکابن و رامسر بیشتر است ، در مرکز استان شامل شهرستان های محمودآباد ، بابلسر ، فریدونکنار ، آمل ، بابل و قائمشهر برابری می‌کند، در حالی که در شرق استان شامل شهرستان‌های ساری، نکا ، بهشهر و گلوگاه کم‌تر است و در مرحله بحران قرار دارد.

بخش کشاورزی ۸۲درصد از آب مازندران را مصرف می‌کند

یخکشی با بیان اینکه ۸۲درصد آب مصرفی استان مازندران در بخش کشاورزی، ۱۱ درصد شرب، ۵ درصد صنعتی و ۲درصد خدمات و بهداشت مصرف می‌شود، ادامه داد: با بهره‌برداری از سدهای هراز گلورد و چالوس میزان مهار آب‌های سطحی استان به ۳۰درصد افزایش خواهد یافت.

مدیر عامل آب منطقه‌ای مازندران به انجام کار مطالعات ۱۰سد در استان اشاره کرد و گفت: سدسازی در مهار آبهای سطحی نقش حائز اهمیتی را دارد.

وی از وجود ۷۷۰قطعه آب‌بندان در مازندران به‌عنوان ظرفیت خوبی در مهار و ذخیره‌سازی آب‌های سطحی نام برد و ادامه داد: سالانه ۳۷۶میلیون متر مکعب آب در این آب بندان‌ها ذخیره می‌شود.

یخکشی که میزان بارش مازندران را نامطلوب دانست و ادامه داد: با توجه به شرایط موجود در سال آبی جاری وضعیت خوبی نخواهیم داشت.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران به اقدامات صورت گرفته در جهت افزایش ذخیره آبی استان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر ۱۰سد درمازندران حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب از آب‌های سطحی را مهار می‌کنند.

این مسئول ادامه داد: با بهره‌برداری از سدگلورد، هراز و سیستم انتقال آب از سد هراز و ۱۰سد در حال مطالعه این رقم به ۲میلیارد مترمکعب برابر با ۴۰ درصد از ظرفیت مهار آب‌های سطحی مازندران افزایش می‌یابد.

وی گفت: اقداماتی برای ساخت سد و تصفیه‌خانه به همین منظور در سال‌های اخیر انجام شد ولی همچنان مازندران در مقوله مهار آب‌های سطحی جز استان‌های محروم کشور به شمار می‌رود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به اینکه این استان در مهار آب‌های سطحی به نسبت استان‌های دیگر کشور استان محرومی به شمار می‌رود ، ادامه داد: هم اکنون کمتر از ۲۰درصد آبهای سطحی مازندران مهار می‌شود درحالیکه این رقم در کشور ۴۵درصد است.

به گفته یخکشی بمنظور مهار بیشتر آبهای سطحی ، شرکتهای آب منطقه ای ، آب و فاضلاب شهری و روستایی مازندران در قالب طرحی استان را به ۹ منطقه تقسیم کردند .

وی از شرکت آب منطقه ای بعنوان مجری این طرح نام برد و گفت: طرح مهار آب های سطحی در مناطق مختلف استان اجرا و مشکل کمبود آب نیز تا حد زیادی رفع می شود.