باز هم سمنانی ها پیروز شدند؟ / رفتار احساسی کار دست مازندران داد

باران شمال: سفر دور دوم رئیس جمهور به استان سمنان که چند روز قبل و در روز پایانی ماه نخست سال ۴۰۳ روی داد، مجددا حواشی طرح فینسک را در دو استان همسایه مازندران و سمنان به اوج رساند.

هر استان هم تلاش می کند نتایج حاصله را به نفع خود برداشت کند. متولیان و مسئولان سمنان از اعطای مجوز مجدد به احداث سد فینسک سخن می گویند و آن را طرحی کامل و بدون نقص می دانند که حتما اجرایی خواهد شد.

مسئولان و متولیان مازندران هم از طرح فینسک به عنوان طرحی بی مجوز و غیر کارشناسی یاد می کنند که هرگز به اجرا و آبگیری نخواهد رسید. آن ها معتقدند چرا زمانی که خود مازندران با مساله کم آبی و خشکسالی مواجه است، سرچشمه های آبی آن به استانی دیگر اختصاص یابد!

به ویژه اینکه مازندران با بیش از ۶۰ درصد کسری منابع آب مواجه است و کشاورزان  این استان که از مشکلات آبی فراوانی رنج می برند، انتظار دارند طرح سد فینسک متوقف شود.

بابایی کارنامی عنوان کرد: در حال حاضر تنش آبی مرکز استان تشدید یافته است و از شما می‌خواهیم این سد متوقف شود.

پیش از این نیز هاشمی استاندار سمنان در دی ماه سال گذشته (۴ ماه قبل) بیان کرد: «بر اساس ابلاغ رسمی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به وزارت نیرو، اعضای کمیسیون ماده ۲۳، ضمن موافقت با اجرای طرح آبرسانی از سد مخزنی فینسک به شهرهای سمنان، مهدیشهر، درجزین، شهمیرزاد صادر شد و یک هزار و ۲۸۳ میلیارد تومان اعتبار به منظور ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای تأمین آب شرب طی سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۸ به مدت پنج سال، به این طرح اختصاص داده شده است.

وی با تاکید بر اینکه در سفر اول ریاست جمهور به استان سمنان، نیز به منظور ساخت سد فینسک اعتباراتی به استان اختصاص یافت، افزود: سد فینسک دارای تمامی مجوزهای زیست محیطی و ردیف اعتباری بوده و اجرای این طرح بدون هیچ‌گونه تغییر و با جدیت دنبال خواهد شد».‌

خلاصه اینکه طرح فینسک که سال‌ها مورد مناقشه مازندرانی ها به خصوص کنشگران محیط زیستی و مسئولان استان است و مدام نسبت به مشکلات زیست محیطی آن ابراز نگرانی می‌کردند به گفته استاندار سمنان مجوز آبرسانی این سد در نهایت صادر شده است!

آن هم نتیجه غفلت یک دهه ای مسئولان و نمایندگان وقت مازندران و استفاده بهینه سمنانی ها برای اخذ امتیازاتی چون بودجه اعتباری و ردیف بودجه، بوده و قطعا در چنین موقعیتی، توقف کامل آن برای مازندران با دشواری های فراوانی همراه خواهد بود. خاصه اینکه همدلی و یکپارچگی مسئولان و نمایندگان استان کمتر اتفاق افتاده و به ندرت حاصل می شود.

اگرچه دیگر قدری دیر شده و می توان گفت توقف فینسک بسیار دشوار و نیاز به چانه زنی و لابی سطح بالا دارد و آن نیز نیازمند آن است که بسیاری از مسئولان مازندران نوع نگاه خود را تغییر دهند و عِرق و توجه بیشتری به مازندران داشته باشند.

همچنین نیاز است دولت هم بی طرفانه به قضیه بنگرد و نباید تصمیمی اتخاذ کند که استان کشاورزی کشور یعنی مازندران با کمبود آب کشاورزی و آب شرب مواجه شود. هرچه باشد این استان نقش مهمی در امینت غذایی کشور دارد و تضعیف آن تضعیف کشاورزی کشور خواهد بود.

درست است مازندران از تعداد بسیاری رودخانه، روستا، امامزاده، چشمه و…برخوردار است اما این دلیل نمی شود که آن را به استان های دیگر هدیه کند. همین نگاه باعث شده در این چند دهه مازندران از استان بزرگی در خطه شمال به استانی کوچک تبدیل شود.

روزگاری استان‌های گلستان، سمنان و تهران بخشی از آن بودند وهرکدام در سال‌های ۱۳۷۶، ۱۳۵۵ و۱۳۴۹ از مازندران جدا شدند. این استان که روزی از رامسر تا مراوه تپه و از شمال سمنان تا دریای خزر و از شرق تهران تا شرق گیلان کشیده شده بود، حالا از آنهمه وسعت، تنها یک راه باریک باقی مانده است.

مازندران شاید تنها استان کشور باشد که در قرن اخیر هر دهه کوچک تر از قبل شد و همچون گوشت قربانی، همواره مورد دست درازی و چشم طمع استان های همسایه بوده و هست.

تقریبا پس از منتفی شدن طرح غیر اصولی و احساسی «انتقال آب دریای خزر به کویر سمنان» در دولت احمدی نژاد که خود اهل سمنان بود و می خواست خدمتی ماندگار به این استان نماید، طرح غیر اصولی تر و احساسی تر «احداث سد فینسک بر سرشاخه های رود معروف تجن مازندران» مطرح شد و در دولت روحانی که او نیز سمنانی بود و می خواست با انجام این طرح، معضل آبی سمنان را یکبار برای همیشه مرتفع سازد، استمرار یافت و تا مرحله اجرایی پیش رفت.

انفعال نمایندگان مازندران در مجلس های نهم و دهم و عدم ورود و اظهارنظر مسئولان وقت مازندران در دولت های دهم، یازدهم و دوازدهم پیرامون فینسک موجب شد بودجه مطالعاتی، ردیف اعتباری، مجوز ساخت و… سد فینسک محقق  شود.

در حقیقت فینسک، سدی مخزنی سنگریزه‌ای با حجم حدود ۱۲ میلیون متر مکعب است که قرار است بر رودخانه‌ی اسپی‌رو یا «سفیدرود» ساخته شود. این طرح در سال ۸۹ و پیگیری شخص احمدی نژاد، بودجه مطالعاتی دریافت کرد و بودجه آن نیز حدود ۱۰ سال بعد یعنی سال ۹۸ در دوره روحانی مصوب شد.

در آن دوران مخصوصا در ۸ سال دولت روحانی، هیچ صدایی از دستگاه های مرتبط استان در نیامد.

مجلس یازدهم مازندران در مقاطعی مخصوصا در ۲ سال نخست، کنش هایی مثبت داشت و نمایندگان مازندران یکصدا و هم جهت به مخالفت با این طرح پرداختند و خواستار توقف فوری آن شده بودند اما دیگر قدری دیر شده بود و کار از کار گذشته بود.

انتظار می رفت از روزی که ماجرای احداث سد فینسک مطرح شد حداقل می بایست بیش از ۲۰ نشست و کارگروه تخصصی توسط مسئولان و متولیان وقت مازندران در استان برگزار می شد و نهادهای مربوطه می بایست از نخبگان محیط زیست و منابع طبیعی، صاحب نظران حوزه سد و آب، دعوت می کردند، پیام ها و دغدغه شان را می شنیدند و نتایج آن را به نمایندگان مازندران در مجلس، وزیر نیرو و دولت منتقل می کردند.

انتظار مردم و کشاورزان استان این بود که مسئولان ما خواب خوش را از دولت و وزیر نیرو بگیرند و آنقدر چانه زنی کنند و از معایب احداث این سد بگویید که برای همیشه متوقف شود.

مدیران دولت سیزدهم در مازندران، حداقل در ظاهر و اظهارنظر به مراتب بهتر از مدیران دولت دوازدهم هستند، اما کافی نیست.

متاسفانه هنوز این تنش ها ادامه دارد. منتها واکنش مازندرانی ها مصاحبه و اظهارنظرهای گاه و بیگاه برای توقف فینسک است و واکنش سمنانی تلاش جمعی و همدلی برای مذاکره ها و لابی های پنهانی و پشت پرده برای اخذ مجوز و کسب اعتبار بوده و با نگاه به نتایج حاصله می بینیم که موفق تر هم بوده اند!

باید دید واکنش استاندار جدید مازندران و نماینده مجلس دوازدهم پیرامون این طرح پر حاشیه چه خواهد بود.